بررسی پراکندگی فلزات سنگین در رسوبات دریاچه زریوار، استان کردستان

دریاچه زریوار یکی از زیست بوم های مهم آبی ایران می باشد که در غرب ایران و در استان کردستان واقع شده است. در این پژوهش، سعی شده است علاوه بر مطالعه رسوبات بستر دریاچه از نظر رسوب شناسی، از نقطه نظر ژئوشیمیایی و زیست محیطی نیز مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس، 31 نمونه از منطقه به صورت منظم از رسوبات بستر دریاچه جمع-آوری شدند و آنالیزهای فیزیکی و شیمیایی لازم بر روی آن ها انجام گرفت و تحت آنالیز icp-oes قرار گرفته، غلظت عناصر سنگین سرب، روی، منگنز، مس، تیتانیم، کروم، کبالت، نیکل و وانادیم در بخش های مختلف قابل تبادل، کربنات، اکسید آهن - منگنز، مواد آلی و باقی مانده مشخص گردید. میزان غلظت کل بیشینه و کمینه عناصر مورد مطالعه (میلی گرم بر کیلوگرم) به ترتیب بین 11/9 تا 64/6 برای مس، 3/88تا 26/6 برای سرب، 4/33تا 148 برای روی، 423 تا 1265 برای منگنز، 40/2 تا 193/8 برای کروم، 987 تا 4103 برای تیتانیم، 28/7 تا 133/9 برای وانادیم، 3/69 تا 16/01 برای کبالت و 29/1 تا 110 برای نیکل تغییر می کند. نتایج آنالیز خوشه ای نشان می دهد که افزایش غلظت آن ها بیش تر منشأ طبیعی دارد. فاکتور غنی-شدگی (ef) برای عناصر سرب، روی، منگنز، مس، تیتانیم، کروم، کبالت، نیکل و وانادیم به ترتیب 0/77، 1/07، 1/14، 1/09، 1/99، 1/36، 1/43، 1/08 و 1/06 می باشد که نشان دهنده ی عدم آلودگی منطقه نسبت به این 9 عنصر می باشد. بر اساس شاخص زمین انباشت (igeo)، درجه آلودگی برای این 9 عنصر کم تر از صفر بوده که بیانگر عدم آلودگی در منطقه می باشد. شاخص آلودگی (pi) نیز در منطقه برای عناصر روی، مس، نیکل، کروم، تیتانیم، کبالت و وانادیم در حد متوسط و برای عناصر منگنز و سرب عدم آلودگی را نشان می دهد. نتایج نشان می دهد که رسوبات منطقه مورد بررسی از نظر شاخص های آلودگی در زمره رسوبات غیرآلوده تا آلودگی متوسط قرار دارند و بیش ترین میزان این شاخص در شمال شرق دریاچه مشاهده شده است.